Prof. Dr. Doğan Yaşar: Barajlar için tehlike çanları çalıyor
İZMİR Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi, İklim Bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar, kentin ana su kaynağı Tahtalı Barajı’nda su oranının yüzde 41’e düştüğünü belirterek, mevcut yağışların kuraklık nedeniyle tesirli olmadığını söyledi. Batı Anadolu’daki birçok kentte barajların aynı durumda olduğunu belirten Yaşar, “Tüm barajlar maalesef bu durumda. Tehlike çanları çalıyor. Ankara’da doluluk yüzde 21’lere, İstanbul yüzde 35’lere düştü lakin en çok Ege’deki barajlarda düşüş var” dedi.
İzmir’in su muhtaçlığı Tahtalı, Balçova, Ürkmez, Güzelhisar, Gördes ve Alaçatı Kutlu Aktaş barajlarından ve yer altı kaynaklarından karşılanıyor. Fakat bu yıl havanın soğuk geçmesi nedeniyle kâfi yağış olmadı ve kuraklık yaşandı. Bu nedenle barajlardaki su oranlarında düşüş gözlendi. Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon Yönetimi (İZSU) Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran, bilhassa İzmir’in ana içme suyu kaynağı olan ve kentin yüzde 44’lük su gereksiniminin karşılandığı Tahtalı Barajı’nda geçen yıl yüzde 49,80 olan su seviyesi, yüzde 40,65’e düştü. Tahtalı’daki su oranı, 18 Kasım Cuma günü 41,43 iken, aynı gün yağan sağanağa rağmen barajdaki doluluk oranının düşmesi dikkat çekti. Balçova Barajı’nın geçen yıl yüzde 27,33 olan su düzeyi ise 21,88’e düştü. Bu nedenle barajdan su alımı 1 Eylül Perşembe gününden itibaren durduruldu. Ürkmez Barajı’ndaki doluluk geçen yıl 38,63 iken, bu sene 35,38; Güzelhisar Barajı’nda geçen yıl 63,48 olan doluluk ise bu sene 62,92 oldu. Buna karşın küçük kapasiteli barajlardan Gördes’te geçen yıl 1,49 olan doluluk bu sene 3,99’a; Alaçatı Kutlu Aktaş Barajı’nda ise 35,94 olan doluluk 46,04’e çıktı.
‘EN ÇOK EGE’DEKİ BARAJLARDA DÜŞÜŞ VAR’DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi. İklim Bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar, mevcut yağışların kuraklık nedeniyle tesirli olmadığını belirterek, Batı Anadolu’daki birçok kentte barajların su seviyelerinin düşük olduğunu kaydetti. Yaşar, “Tüm dünyada büyük bir kuraklık var. Anadolu da aynı durumu yaşıyor ancak en büyük kuraklık, Batı Anadolu’da yani Ege’de. İzmir’in Tahtalı Barajı’ndaki doluluk yüzde 40’lara düştü. Demirköprü ise Manisa’nın ana barajıdır. Kotu eksi 1,9’a düştü. Aydın’da Kemer Barajı yüzde 3,4’e kadar indi. Denizli’nin tarımsal ve enerji sağlayan önemli barajı Adıgüzel ise su seviyesi yüzde 10’lara geriledi. Tüm barajlar maalesef bu durumda. Tehlike çanları çalıyor. Ankara’da doluluk yüzde 21’lere, İstanbul yüzde 35’lere kadar düştü” diye konuştu. ‘BU KURAKLIK ÇOK CİDDİ’Yağmurların yağmasına rağmen etkili olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Yaşar, “Bu barajların tamamen dolması için 3-4 yıl geçmesi gerek. Örneğin; Tahtalı Barajı’ndan biz günlük 280 bin metreküp su kullanıyoruz. Yağmur en fazla 40 ile 50 bin metreküplük doluluk yaratıyor. Geçen cuma günü İzmir’de metrekareye 15 kilogram yağdı. Tahtalı Barajı’nda, yağıştan evvel doluluk yüzde 41,43 iken yağmura karşın bugün doluluk oranı yüzde 40,65’e düştü. Yağmur yağınca barajlardaki doluluğun çabucak yükselmesi beklenmesin. Bu kuraklık çok önemli. Bu nedenle barajlardaki sular, kapalı ortamlardan tarlalara getirilmeli. Kentlerde kanalizasyonda yağmur suları ayrılıp direkt barajlara kazandırılmalı. Yer altı barajları yapılmalı. Biz hala yabanî sulamayla barajların suyunu boşaltıyoruz. Bu nedenle barajlardaki suları daha planlı kullanmalıyız. Devletin yer altı sularıyla barajları denetim altına almalı. Kurak olan yerlere, kuraklıkta yetişen bitkiler dikilmeli. Sulak olan yerlerde, su gereksinimi olan bitkiler yetiştirilmeli. Barajlarımız büsbütün dolu dahi olsa dikkatli kullanmalıyız” dedi.